Blog Obywatelskiego Rozwoju

"Rozmowa o wolnościowym porządku społecznym"

  • Strona główna
  • Autorzy
  • Nasze zasady
  • Kontakt

Państwowe mieszkania, których nie ma

Opublikowane przez: Zofia Kościk w dniu 3 października 2023

Źródło: Canva

W maju 2023 roku ogłoszono zamknięcie części rynkowej programu „Mieszkanie +”. Kolejny pomysł polityków na mieszkania okazał się nieskuteczny w porównaniu z rynkiem prywatnym. Przez niemal siedem lat w ramach programu „Mieszkanie +” wybudowano ok. 20 tys. mieszkań[1] – w tym samym czasie w Polsce poza programem wybudowano prawie 1,4 miliona mieszkań[2].

Wykres.1 Mieszkania oddane do użytkowania w latach 2016–2022

Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych MRiT i GUS

To nie pierwszy w polskiej historii przykład fiaska państwowego programu mieszkaniowego.

Towarzystwo Osiedli Robotniczych (TOR)

Powstałe pod koniec 1934 roku państwowe przedsiębiorstwo miało zapewnić nowoczesne mieszkania najuboższym robotnikom i ich rodzinom. Budowa osiedli odbywała się z kredytów udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK), głównie na gruntach skarbu państwa lub gmin[3]. Pracownicy, którzy chcieli zamieszkać w lokalach TOR, nie mogli zarabiać więcej niż 250 zł miesięcznie brutto. Towarzystwo wyznaczyło również górny limit czynszu, który nie mógł przekraczać 20 zł miesięcznie.

Celem TOR-u było budowanie i kredytowanie mieszkań dla ludzi „mniej zamożnych, posiadających mniejsze wymagania mieszkaniowe”[4]. Jednak w rzeczywistości sytuacja wyglądała całkiem inaczej.

Przyszli nabywcy byli zobligowani do partycypowania w kosztach budowy mieszkania w co najmniej 20%. Koszt budowy mieszkania na osiedlu TOR-u wynosił od 4 do 6 tys. zł[5]. Robotnik wraz z rodziną musiał więc posiadać oszczędności w wysokości co najmniej 800 zł, żeby pozwolić sobie na nabycie praw do państwowego mieszkania. W 1935 roku, czyli rok po powstaniu TOR-u, robotnicy objęci ubezpieczeniem emerytalnym w ZUS zarabiali przeciętnie 95,60 zł w przypadku mężczyzn oraz 49,6 zł w przypadku kobiet[6].

TOR przez 5 lat swojego działania wybudowało ok. 9 tys. mieszkań[7], które przez wcześniej wspomniane wymogi finansowe były dostępne tylko dla lepiej zarabiających robotników.

Towarzystwa Budownictwa Społecznego

Głównym celem towarzystw utworzonych ustawą z 1995 roku było budowanie mieszkań na wynajem o umiarkowanej wysokości czynszów. Wynajmować lokale mogą tylko osoby, których dochody istotnie nie przekraczają przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w danym województwie.

W TBS-ach, tak jak w przypadku TOR-u, regulowana jest również wysokość czynszu (4% wartości odtworzeniowej w skali roku[8]) i nałożono obowiązek pokrycia kosztów partycypacji (dla lokali mieszkalnych nie może przekroczyć 30% kosztów budowy tego lokalu[9]). TBS-y muszą też przeznaczać całość dochodów na działalność statutową i nie mogą wypłacać zysków inwestorom.

Wykres 2. Liczba mieszkań oddanych ramach TBS do użytku w latach 1995–2022

Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych BGK i GUS

Mimo deklarowanych wcześniej rezultatów ilościowych w postaci 40–50 tys. mieszkań rocznie[10], TBS-y wybudowały łącznie przez 28 lat niecałe 93 tys. mieszkań (czyli średnio 3,3 tys. mieszkań rocznie)[11]. Stanowi to nieco ponad 2% wszystkich wybudowanych mieszkań w tym okresie[12]. Ponadto 80% mieszkań z TBS-ów wybudowano w latach 1996–2010, gdy funkcjonowało preferencyjne kredytowanie ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego (KFM), czyli w okresie, gdy budownictwo to było dotowane przez podatników.

Po tym, jak w 2009 roku podjęto decyzję o likwidacji KFM[13], liczba mieszkań oddawanych w tej formule spadła do mniej niż 2 tys. rocznie.

Program „Mieszkanie +”

W 2015 roku rząd Prawa i Sprawiedliwości zapowiedział ponowne zajęcie się polityką mieszkaniową w Polsce. Efektem tych zapowiedzi stał się Narodowy Program Mieszkaniowy (NPM), który odpowiada m.in. za program „Mieszkanie+”. W założeniu miał to być program powszechny, dostępny w każdym regionie i tani dla beneficjentów. W jego ramach miało powstać więcej mieszkań niż w ramach jakiegokolwiek wcześniejszego państwowego programu mieszkaniowego[14]. Skończyło się jednak na tym, iż przez 7 lat działalności programu wybudowano zaledwie niecałe 20,3 tys. mieszkań (ok. 2,9 tys. rocznie), po czym zamknięto część rynkową programu prowadzoną przez PFR Nieruchomości S.A, która była jednym z trzech głównych filarów programu.

Państwowe programy mieszkaniowe – mimo świetlanych wizji roztaczanych przez polityków – kończą się fiaskiem. W tym samym czasie, gdy kolejne państwowe mieszkania nie powstają, prywatni inwestorzy budują coraz więcej mieszkań, odpowiadając na potrzeby lokalowe mieszkańców Polski.

Wykres.3. Procentowy rozkład mieszkań oddanych do użytku w latach 2016–2022 według form budownictwa

Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych GUS

[1] https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/narodowy-program-mieszkaniowy.

[2] Obliczenia własne FOR na podstawie danych GUS.

[3] J. Frejtag, Towarzystwo Osiedli Robotniczych i jego działalność na rzecz przezwyciężenia kryzysu mieszkaniowego w międzywojennej Polsce. Przyczynek do dalszych badań, „Budownictwo i Architektura”, 20(1), 2021.

[4] Organizacja i wytyczne działalności Towarzystwa Osiedli Robotniczych, 1934, s. 6.

[5] Budownictwo mieszkaniowe Towarzystwa Osiedli Robotniczych, Warszawa 1937, s. 20.

[6] Mały Rocznik Statystyczny 1939, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 1939, s. 270.

[7] Mały Rocznik Statystyczny 1939, s. 65.

[8] Ustawa z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, art. 28 ust. 2.

[9] Ustawa z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, art. 29a ust. 2

[10] M. Cesarski. Budżet a mieszkalnictwo i budownictwo społeczne w Polsce. Transformacja i perspektywy, „Problemy Polityki Społecznej”. 15, 2011.

[11] Obliczenia własne FOR na podstawie danych GUS i BGK.

[12] Obliczenia własne FOR na podstawie danych GUS i BGK.

[13] https://www.bgk.pl/archiwum/fundusze-i-programy/krajowy-fundusz-mieszkaniowy-kfm/.

[14] https://konkret24.tvn24.pl/polityka/obietnice-minus-co-pis-obiecywal-w-sprawie-budowy-mieszkan-i-rynku-mieszkaniowego-lista-st6858048


Share

Opublikowano w: Bez kategorii | Tagi: mieszkalnictwo, mieszkania, mieszkania państwowe, mieszkanie, programy mieszkaniowe, Towarzystwa Budownictwa Społecznego, Towarzystwo Osiedli Robotniczych | Zostaw odpowiedź

Polski Ład czyli chaos na kółkach

Opublikowane przez: Sławomir Dudek w dniu 13 stycznia 2022

Źródło: https://www.gov.pl/

Źródło: https://www.gov.pl/

To co zafundował nam rząd, czyli ogromne zmiany w systemie podatkowym, liczne „nowatorskie rozwiązania”, niespotykane na świecie wzory, możemy porównać do zmiany ruchu z prawostronnego na lewostronny. Rząd w trybie ekspresowym postanowił zmienić nam ruch na lewostronny, tak jak w Wielkiej Brytanii. Oczywiście cały czas mamy samochody z kierownicą po lewej stronie, w wielu miejscach nie zdążono wymienić znaków. Ponadto wszyscy jesteśmy od lat przyzwyczajeni do ruchu prawostronnego. A rząd bez żadnych konsultacji i przygotowań powiedział: od 1 stycznia jeździmy po lewej stronie. Mimo tego, że ostrzegali drogowcy, księgowi, ekonomiści i samorządowcy, że nie zdążą przemalować rond, że ludzie się nie przyzwyczają, że to wymaga czasu i przygotowania, szkoleń, instrukcji, wymiany programów księgowych, itd. itp.

Czytaj dalej „Polski Ład czyli chaos na kółkach”

Share

Opublikowano w: Bez kategorii | Tagi: adam glapiński, budżet państwa, gospodarka, mateusz morawiecki, PiS, podatki, polski ład, rząd, Sławomir Dudek | Zostaw odpowiedź

Ulga dla „klasy prezydenckiej” rośnie, samotni rodzice tracą. Kolejna wpadka PiS czy ulga dla swoich?

Opublikowane przez: Sławomir Dudek w dniu 13 stycznia 2022

Źródło: Canva

Źródło: Canva

Na ostatniej prostej, już w trakcie procedowania ustaw podatkowych Polskiego Ładu, w Sejmie pojawiła się dosyć kuriozalna wrzutka. PiS zgłosił poprawkę, która mocno ogranicza ulgę rodzinną w podatku PIT, ale tylko dla samotnych rodziców wychowujących dzieci. Podczas gdy identyczna ulga rodzinna dla małżeństw rośnie wielokrotnie. Zróżnicowanie tych ulg jest mocno kontrowersyjne.

Czytaj dalej „Ulga dla „klasy prezydenckiej” rośnie, samotni rodzice tracą. Kolejna wpadka PiS czy ulga dla swoich?”

Share

Opublikowano w: Bez kategorii | Tagi: dzieci, Jan Sarnowski, Jarosław Kaczyński, małżeństwo, ministerstwo finansów, PiS, podatki, polski ład, rodzina, samotny rodzic, Sławomir Dudek, ulga podatkowa | Zostaw odpowiedź

Rekordy Prezesa UOKiK – dlaczego warto rozmawiać o urzędach regulacyjnych?

Opublikowane przez: Piotr Oliński w dniu 10 listopada 2021

Źródło: uokik.gov.pl

Ostatnie dwa lata były dla Prezesa UOKiK rekordowe –pod kątem zarówno wysokości kar, ich sumy, jak i liczby odwołań sądowych od jego decyzji. Jak rozwija się polski organ antymonopolowy? I dlaczego to temat wykraczający poza dyskusję o specjalistycznych przepisach?

Czytaj dalej „Rekordy Prezesa UOKiK – dlaczego warto rozmawiać o urzędach regulacyjnych?”

Share

Opublikowano w: Bez kategorii | Tagi: organy regulacyjne, regulacje, rpo, rzecznik praw obywatelskich, Tomasz Chróstny, uokik, urząd ochrony konkurencji i konsumentów | Zostaw odpowiedź

Mieszkaniowy mit PRL

Opublikowane przez: Maciej Martyniuk w dniu 19 października 2021

Źródło: Pixabay

Źródło: Pixabay

Chyba największym fakenewsem na temat czasów realnego socjalizmu, na jaki nabierają się polscy „intelektualiści” jest gospodarka mieszkaniowa PRL-u, której korbuzjerowskie założenia i propagandowy rozmach zdają się działać na ich mózgi lepiej niż kolejny artykuł Krytyki Politycznej. Pogląd, że w PRL budowało się więcej mieszkań, przewija się w każdej dyskusji na temat sytuacji na rynku mieszkaniowym w Polsce, a także w wielu innych. Podobnie często pojawia się teza, jakoby w czasach słusznie minionego ustroju mieszkania były bardziej komfortowe.

Czytaj dalej „Mieszkaniowy mit PRL”

Share

Opublikowano w: Bez kategorii | Tagi: Miasto jest Nasze, mieszkalnictwo, mieszkania, PRL, socjalizm | Zostaw odpowiedź

Strategia energetyczna Polski na najbliższe 30 lat zdezaktualizowała się po miesiącu

Opublikowane przez: Maciej Martyniuk w dniu 26 sierpnia 2021

Źródło: Canva

Źródło: Canva

Stanowiąca jeden z kluczowych elementów Polskiego Ładu Strategia PEP2040 stała się nieaktualna w miesiąc po publikacji. Jak to możliwe, że opracowany przez zespół rządowych ekspertów dokument określający politykę energetyczną tak szybko stracił znaczenie? Można powiedzieć, że po raz kolejny zadziałał tutaj optymizm połączony z brawurą. Plan polskiej polityki energetycznej był bowiem chybiony już przy samych fundamentach.

Czytaj dalej „Strategia energetyczna Polski na najbliższe 30 lat zdezaktualizowała się po miesiącu”

Share

Opublikowano w: Bez kategorii | Tagi: energia, PEP2040, polityka energetyczna polski, Unia Europejska, węgiel | Zostaw odpowiedź

Przejrzystość? 6xNIE Patkowskiego

Opublikowane przez: Sławomir Dudek w dniu 10 sierpnia 2021

01.07.2021 Warszawa,  n/z Min Finansów fot. Piotr Waniorek/zelaznastudio.pl

Źródło: www.gov.pl

Był środkowy palec Lichockiej. Teraz Ministerstwo Finansów neguje wszelkie poprawki Senatu zwiększające przejrzystość finansów publicznych.

W piątek 6 sierpnia Senat wprowadził do procedowanej właśnie ustawy o finansach publicznych kilka poprawek zwiększających przejrzystość finansów publicznych (poprawki zgrupowane pod nrami 1, 2, 3 i 4).

Przede wszystkim dziwi mnie to, że dziennikarze specjalizujący się w finansach publicznych nie zajmują się już ustawą o finansach publicznych. Mgła covidowa przykryła wszystko. Kiedyś takie zmiany byłyby rozebrane na części pierwsze. No cóż.

Czytaj dalej „Przejrzystość? 6xNIE Patkowskiego”

Share

Opublikowano w: Prosto o finansach publicznych | Tagi: budżet państwa, finanse publiczne, Komisja Europejska, ministerstwo finansów, podatki, Senat, Sławomir Dudek | Zostaw odpowiedź

Kontrola konstytucyjności obostrzeń covidowych – jak robią to Niemcy?

Opublikowane przez: Piotr Oliński w dniu 4 sierpnia 2021

Źródło: Canva

W Polsce Trybunał Konstytucyjny w czasie pandemii zasłynął przede wszystkim wyrokiem w sprawie przesłanki embriopatologicznej w tzw. ustawie antyaborcyjnej, czym doprowadził do masowych protestów społecznych. Nie odegrał jednak właściwie żadnej roli w zakresie badania proporcjonalności i legalności wprowadzanych przez rząd obostrzeń. Warto przyjrzeć się, jak kontrola konstytucyjności działała w czasie pandemii u naszych sąsiadów.

Czytaj dalej „Kontrola konstytucyjności obostrzeń covidowych – jak robią to Niemcy?”

Share

Opublikowano w: Bez kategorii | Tagi: COVID-19, Konstytucja, Niemcy, obostrzenia, praworządność, sąd, sądownictwo | Zostaw odpowiedź

Manipulacja czy mistyfikacja budżetowa Morawieckiego? Wychodzi na to, że to i to

Opublikowane przez: Sławomir Dudek w dniu 23 lipca 2021

Premier podczas objazdu po Polsce chwali się naprawą finansów państwa, i to mimo kryzysu. W Radomsku mówił „(…) naprawa finansów publicznych (…) doprowadziła do tego, że po czerwcu, na półrocze, mamy nadwyżkę w budżecie przekraczającą 25 mld zł (…)”.

Czytaj dalej „Manipulacja czy mistyfikacja budżetowa Morawieckiego? Wychodzi na to, że to i to”

Share

Opublikowano w: Prosto o finansach publicznych | Tagi: budżet, budżet państwa, deficyt, finanse publiczne, Sławomir Dudek | Zostaw odpowiedź

Prawda o polskiej transformacji [w odpowiedzi prof. G. Kołodce]

Opublikowane przez: Marcin Zieliński w dniu 16 lipca 2021

Żródło: Canva

Żródło: Canva

Co jakiś czas prof. Grzegorz Kołodko powraca z kolejnym artykułem o szkodliwości reform przeprowadzonych w początkowym okresie transformacji i ratunkowym charakterze jego własnej „Strategii dla Polski”. Koronnym dowodem mają być wskaźniki wzrostu: o ile w dwóch pierwszych latach PKB mocno spadł, a w dwóch kolejnych ślamazarnie rósł, o tyle w kolejnym czteroleciu – gdy wicepremierem i ministrem finansów był prof. Kołodko – polska gospodarka rosła bardzo szybko. Takie jest też przesłanie artykułu opublikowanego niedawno w „Tygodniku Przegląd”: „Gdyby nie polityczny i programowy zwrot po 1993 r., potoczyłaby się ona [polska transformacja] zdecydowanie mniej korzystnie, niż nam się to udało. To wtedy, w latach 1994–1997, PKB na mieszkańca wzrósł aż o 28%”. 

Czytaj dalej „Prawda o polskiej transformacji [w odpowiedzi prof. G. Kołodce]”

Share

Opublikowano w: Bez kategorii | Tagi: gospodarka, Grzegorz Kołodko, Leszek Balcerowicz, transformacja, wzrost gospodarczy | Zostaw odpowiedź

Next »

Przejdź do strony Forum Obywatelskiego Rozwoju

Nowy raport FOR: „Polska: zastój czy rozwój? Praca, praworządność, inwestycje, innowacje”

Rozmowa o wolnościowym porządku społecznym

O tym, jak stworzyć otwarty porządek społeczny, gdzie o statusie społecznym decyduje głównie praca i talent, a ład społeczny utrzymywany jest przez szerokie grono obywateli konkurujących o swą pozycję i strzegących prawa do tejże konkurencji.

Również o tym, jak ułożyć relacje pomiędzy grupami obywateli tak, by wszystkie te grupy mogły się równoważyć same lub w koalicjach, a żadna z nich nie była władna zdobyć stałej przewagi nad innymi grupami lub koalicjami.

  • Tagi
  • Kalendarz
  • Starsze

Atlas Network bezrobocie biurokracja demokracja Francja gospodarka Grecja handel informacja publiczna inwestycje Kaczyński kapitalizm konkurencja kryzys Leszek Balcerowicz liberalizm ofe Orban państwo prawa PiS Plan Morawieckiego podatki polityka Polska populizm prawo praworządność przedsiębiorczość reformy regulacje rozwój rynek pracy socjalizm szkoła sądy Trybunał Konstytucyjny Unia Europejska usa wolność wolność gospodarcza wolny rynek wzrost wzrost gospodarczy Węgry Świat Wolności

październik 2023
P W Ś C P S N
« sty    
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031  
  • październik 2023
  • styczeń 2022
  • listopad 2021
  • październik 2021
  • sierpień 2021
  • lipiec 2021
  • grudzień 2020
  • wrzesień 2020
  • sierpień 2020
  • lipiec 2020

Autorzy

  • Redakcja (76)
  • Marek Tatała (60)
  • Anna Patrycja Czepiel (31)
  • Mikołaj Barczentewicz (21)
  • Aleksander Łaszek (21)
  • Leszek Balcerowicz (21)
  • Maciej Orczyk (12)
  • Karolina Wąsowska (11)
  • Piotr Oliński (11)
  • Witold Jarzyński (11)
  • Dawid Samoń (7)
  • Marta Kube (7)
  • Liwiusz Wojciechowski (6)
  • Rafał Trzeciakowski (6)
  • Mateusz Sabat (5)
  • Aleksander Kalisz (5)
  • Łukasz Maźnica (5)
  • Łukasz K. Kozłowski (5)
  • Mateusz Wiatr (5)
  • Marcin Zieliński (5)
  • Michał Zator (4)
  • Sławomir Dudek (4)
  • Wiktor Wojciechowski (3)
  • Jan Baran (3)
  • Rafal Dostatni (3)
  • Adam Juszczak (3)
  • Agata Stremecka (3)
  • Kamil Dąbrówka (3)
  • Krzysztof Gniady (2)
  • Maciej Martyniuk (2)
  • Tomasz Dróżdż (2)
  • Marek Uliński (2)
  • Michał Przybył (2)
  • Konrad Urban (2)
  • Patryk Wachowiec (2)
  • Pawel Jankowski (2)
  • Mariusz Zabrocki (2)
  • Milosz Gabrys (2)
  • Aleksander Szpojankowski (2)
  • Daniel Góra (2)
  • Andrzej Rzońca (2)
  • Ida Sywula (2)
  • Hubert Gregorski (2)
  • Krzysztof Bielski (1)
  • Adam Pasierbek (1)
  • Roman Rewald (1)
  • Szymon Wisniewski (1)
  • Dominika Pawlowska (1)
  • Przemysław Hankus (1)
  • Piotr Czajkowski (1)
  • Piotr Grzechowiak (1)
  • Piotr Murawski (1)
  • Dominika Stróż (1)
  • Damian Gnatek (1)
  • Barbara Sip (1)
  • Łukasz Kielin (1)
  • Katarzyna Czupa (1)
  • Łukasz Pstrong (1)
  • Łukasz Stępkowski (1)
  • Anna Jaworska (1)
  • Zofia Kościk (1)
  • Weronika Rydzińska (1)
  • Arkadiusz Tyminski (1)
  • Anna Komosa (1)
  • Eliza Rutynowska (1)
  • Paulina Kuśnierz (1)
  • Jaroslaw Kaminski (1)
  • Agata Karwowska (1)
  • Jan Jarosławski (1)
  • Mariusz Michalski (1)
  • Marcin Bitner (1)
  • Magdalena Spendel (1)
  • Justyna Olejniczak (1)
  • Justyna Baszczeska (1)
  • Jarosław Kantorowicz (1)
  • Jakub Przeździecki (1)
  • Jakub Przeorek (1)
  • Kamil Adamczyk (1)
  • Adrian Szmajdziński (1)
  • Klaudia Borkowska (1)
  • Filip Sobkiewicz (1)
  • Jakub Kopryk (1)
  • Michal Nikitiuk (1)
  • Mateusz Guzikowski (1)
  • Jakub Pawelczak (1)
  • Jakub Kubajek (1)
  • Kacper Żytkowicz (1)

Login

Copyright © 2023 Blog Obywatelskiego Rozwoju.

Powered by WordPress, Leviathan, and Leviathan
Theme modified by Łukasz Dąbroś.