Dziś Fidel Castro obchodzi 85 urodziny (link). A jak się ma Kuba od ponad 50 lat rządzona przez braci Castro?
W 1959 roku, gdy na Kubie tryumfowała rewolucja, PKB per capita Kuby wynosił 69% średniej dla krajów regionu. 40 lat później PKB per capita Kuby stanowił już tylko 59% średniej dla regionu. Kuba pod rządami Castro rozwijała się, ale inne kraje robiły to zdecydowanie szybciej, zarówno w regionie jak i na świecie.
PKB per capita (PPP, I$ 1990)
Angus Maddison, Historical Statistics for the World Economy: 1-2003 AD
Fani kubańskiego socjalizmu twierdzą, że może i Kuba nie odniosła sukcesów jeśli chodzi o wzrost PKB, ale za to znacznie poprawiły się inne wskaźniki, szczególnie te związane z powszechną opiekę medyczną i szkolnictwem. Złośliwi odpowiadają, że Kubie rzeczywiście udały się trzy rzeczy. Po pierwsze stworzono dobrą, powszechną służbę zdrowia. Po drugie stworzono dobrą, powszechną edukację. Po trzecie udało się przekonać cały świat, że dwa poprzednie to prawda. Spójrzmy na dane.
Jeszcze przed rewolucją oczekiwana długość życia na Kubie była dłuższa niż w pozostałych krajach regionu. Przez ostatnich 50 lat Kuba utrzymała się w czołówce krajów Ameryki Łacińskiej w tej kategorii.
Oczekiwana długość życia (lata)
Źródło: WB WDI online
Podobnie jest ze śmiertelnością dzieci do lat 5. Kuba jeszcze w 1960 miała w tej kategorii najlepsze wyniki spośród wszystkich państw Ameryki Łacińskiej i do 2007 roku nic w tej kwestii się nie zmieniło – socjalistyczna Kuba utrzymała swoją pozycję.
Śmiertelność dzieci do lat 5 (na 1000)
Źródło: WB WDI online
Reasumując – choć gospodarka Kuby po 1963 roku rozwijała się wolniej od pozostałych krajów regionu. Kubańska służba zdrowia wciąż ma jedne z najlepszych wyników w Ameryce Łacińskiej (porównywalne dane dla edukacji są trudniej dostępne).
Poza porównywaniem Kuby do średniej krajów regionu warto też spojrzeć jak na tle Kuby wyglądało Chile. W przeciwieństwie do socjalistycznych eksperymentów Kuby, Chile oparło swój rozwój o liberalizm ekonomiczny. Skutki tego są dobrze widoczne, gdy porówna sie PKB per capita Chile i Kuby. O ile jeszcze w latach 70. PKB per capita Chile był mniej więcej 2 razy wyższy od PKB per capita Kuby, to dziś różnica ta wynosi już około 4 do 1 na korzyść Chile
Angus Maddison, Historical Statistics for the World Economy: 1-2003 AD
Źródło: WDI online
Na koniec tego mini porównania warto jeszcze spojrzeć na wolności polityczne i ich zmiany w czasie. Rewolucja kubańska i obalenie Batisty (był bardzo nieciekawą osobą) przyniosło Kubańczykom odrobinę wolności, szybko jednak nastąpił pewien regres i sytuacja ustabilizowała się już na następnych kilkadziesiąt lat. W Chile do początku lat 70. panowała względna demokracja, dopóki generał Pinochet w krwawym zamachu stanu nie obalił demokratycznie wybranego prezydenta Allende. W następnych latach dyktatura Pinocheta tolerowała wolności polityczne w podobnym zakresie co socjalistyczna Kuba. Później jednak Pinochet stracił władze i w Chile panuje już normalna demokracja, na Kubie natomiast trwa dyktatura braci Castro.
Ustrój (-10 najmniej demokratyczny, 10 pełna demokracja)
Źródło: Polity IV
