Źródło: Atlas Network

W dniach 27–28 maja 2020 r. odbyło się Latynoamerykańskie Forum Wolności (Latin America Liberty Forum), organizowane przez Centrum Ameryki Łacińskiej, które jest częścią amerykańskiego think tanku Atlas Network. Pierwotnie spotkanie miało odbyć się w mieście Meksyk, lecz ze względu na obecną sytuację na świecie konferencję przeniesiono  do Internetu. Tematem przewodnim była obecna sytuacja związana z COVID-19 i to, jak pandemia wpłynęła na kraje regionu – nie tylko na służbę zdrowia i funkcjonowanie społeczeństw, lecz także na reformy gospodarcze i zmiany rządów. Cała konferencja odbyła się po hiszpańsku i wzięło w niej udział ponad 100 uczestników z 17 organizacji partnerskich Atlas Network.

Motywem przewodnim konferencji był opublikowany 16 kwietnia artykuł z cyklu Bello w tygodniu „The Economist” pt. Migające światło liberalizmu w Ameryce Łacińskiej (oryg. The flickering light of liberalism in Latin America). Autor na początku krótko przypomina w nim historię liberalizmu w Ameryce Łacińskiej, zwracając uwagę na jego importowany z Europy i USA charakter oraz próby dostosowania go do sytuacji w regionie, w którym duży wpływ wywierał Kościół katolicki. Podaje także jego dwie współczesne słabości – utożsamianie liberalizmu z bezdusznym „neoliberalizmem” i konserwatystami, którzy nie dopuszczają do zmniejszenia korzystnych dla nich nierówności, oraz brak nowego pokolenia liderów, którzy zaangażowaliby się w świat polityki. Zaznacza jednak, że to właśnie liberalizm jest najlepszym rozwiązaniem, aby zapewnić mieszkańcom Ameryki Łacińskiej to, czego potrzebują, m.in. wymiaru sprawiedliwości kontrolującego rządzących, równości szans czy lepszych usług publicznych po przystępnych kosztach fiskalnych. Na koniec zaznacza, że za sprawą pandemii COVID-19 wszystkie te rzeczy stają się jeszcze pilniejsze, i oświadcza, że „powinien to być czas latynoamerykańskiego liberalizmu”.

Konferencję zainicjowało wystąpienie Roberto Salinasa Leóna, dyrektora Centrum Ameryki Łacińskiej Atlas Network, który w swojej wypowiedzi rozpoczął dyskusję na temat przyszłości państw regionu w związku z pandemią COVID-19 i tego, jak wpłynie ona na wolność, a w szczególności na nieuniknione w tym trudnym okresie zmiany ekonomiczne i polityczne.

Następnie Salinas oddał głos trzem przedstawicielom latynoamerykańskich organizacji wolnościowych, aby opowiedzieli o tym, jak ich kraje stawiają czoła obecnej sytuacji. Wystąpili Ignacio Munyo z urugwajskiego Centro de Economía, Sociedad y Empresa, Gabriela Calderón de Burgos z ElCato.org z Ekwadoru oraz Manuel Molano z meksykańskiego Instituto Mexicano para la Competitividad. Gabriela Calderón de Burgos podkreśliła, że w Ekwadorze informacje na temat radzenia sobie przez państwo z pandemią i sytuacją społeczną w kraju podawane w mediach i szerzone przez establishment nie są wiarygodne i różnią się od rzeczywistości widocznej na co dzień. Zaznaczyła, że w porównaniu do miast ludzie mieszkający na wsi nie potrafią sprostać trudnej sytuacji. Wskazała, że obecne warunki są dobrą okazją do wyeliminowania zbędnych przepisów, które tylko utrudniają rozwój sektora prywatnego w kraju. Natomiast Manuel Molano zaznaczył, że odpowiednia opieka zdrowotna nie jest możliwa w zmagającej się z trudnościami gospodarce. W trakcie rozmowy podkreślono, że tak jak w innych krajach świata nikt nie wie, jaka polityka jest najbardziej odpowiednia w walce z COVID-19, jednak liberalne demokracje mają lepsze możliwości do walki z wirusem, ponieważ są lepiej poinformowane. W krajach Ameryki Łacińskiej istnieje problem wiarygodności informacji – państwa nie podają prawdziwych informacji na temat liczby zachorowań i zgonów, żeby lepiej wypaść w oczach społeczności międzynarodowej. Podczas panelu zaproponowano też zdecentralizowanie usług zdrowotnych, aby zakupy niezbędnego wyposażenia medycznego nie były planowane odgórnie.

Podczas panelu Powerful Pivots during a Pandemic zaprezentowane zostały trzy projekty partnerskich think tanków, odpowiadające na potrzeby związane z kryzysem COVID-19. Pierwszy, zaprezentowany przez Guillermo Peñę z Fundación Eléutera z Hondurasu, proponuje trzyetapową kampanię, która koncentruje się na zmniejszeniu barier regulacyjnych dla małych firm, wprowadzeniu opcji e-administracji w celu ograniczenia biurokracji oraz usprawnieniu sektora opieki zdrowotnej. Drugi, zaprezentowany przez Fernandę Ballesteros z México Evalúa, wykorzystuje media społecznościowe, aby skupić się na sposobach usprawnienia opieki zdrowotnej i przepisów dotyczących biznesu, które mogą zakłócać ożywienie gospodarcze w Meksyku. Ostatni projekt, przedstawiony przez Alejandro Bongiovanniego z argentyńskiego Fundación Libertad, proponuje nowe urządzenie do śledzenia COVID-19, które wykorzystywałoby ogólne dane ekonomiczne i dotyczące opieki zdrowotnej. Posłużyłoby ono do opracowania HEAL Index (Health, Economy and Liberty).

Podczas ostatniego panelu tego dnia Robert Salinas rozmawiał z Álvaro Vargas Llosą, synem znanego peruwiańskiego pisarza Mario Vargasa Llosy i ekspertem w Fundación Internacional para la Libertad. Rozmowa dotyczyła tego, jak państwa na całym świecie zareagowały na pandemię. Rozmówcy zwrócili uwagę na autorytarne zapędy wielu rządów, większą aktywność populistów z prawej i lewej strony politycznej barykady oraz spowodowane tym zahamowanie inwestycji. Vargas Llosa pochwalił tych światowych liderów, którzy powstrzymali się od atakowania swobód obywatelskich i gospodarczych, oraz optymistycznie ocenił rolę odgrywaną przez ruch wolnościowy w przyszłości, gdy kraje wyjdą z izolacji.

Pod koniec spotkania głos zabrała Edna Jaime, dyrektor México Evalúa, zwracając uwagę na rolę think tanków w kształtowaniu dyskusji na temat polityki i wyrażając nadzieję, że sposobem na rozwój gospodarki w Meksyku i na całym świecie będzie polityka oparta na rzetelnych badaniach i wiarygodnych danych.

Kolejny dzień konferencji poświęcony był przede wszystkim temu, jak skutecznie komunikować i przekazywać idee liberalne, aby zostały one wykorzystane do poprawy życia w regionie.

Na temat Wenezueli, która w ostatnich latach doświadcza gospodarczej katastrofy i politycznego chaosu, wypowiedziała się Maria Corina Machado, była członkini wenezuelskiego Zgromadzenia Narodowego i kandydatka na prezydenta w 2012 r. W jej opinii Wenezuelczycy zdają sobie sprawę, że źródłem problemów kraju są porażki rządu, dlatego istnieje realna szansa na wzmocnienie instytucji liberalnych w całym kraju. Po wystąpieniu Machado odbyła się dyskusja, w której wzięli udział Gonzalo Schwarz z amerykańskiego Archbridge Institute, Axel Kaiser z chilijskiej Fundación para el Progreso oraz Ricardo Gomes z brazylijskiego Red Liberal de América Latina. W trakcie rozmowy zwrócono uwagę na najważniejsze problemy regionu, czyli brak rzetelnych danych i dezinformację, nadmierną ilość wprowadzanych regulacji, ograniczenia wolności, biurokrację oraz brak odpowiedniej opieki zdrowotnej. Gonzalo Shwarz podkreślił, że do tego, aby region się rozwijał, niezbędny jest liberalizm.

W trakcie kolejnego panelu (Prosperity Solutions in a post-COVID World) uczestnicy rozmawiali o sposobach rozpowszechniania idei liberalnych. Wśród pomysłów znalazło się wykorzystanie narzędzi cyfrowych, mediów społecznościowych oraz tworzenie filmików i grafik.

Następnie odbyły się dwie równoległe sesje. W pierwszej (Liberal Democracy in Crisis) Antonella Marty z Atlas Network i pozostali paneliści skupili się na odbudowywaniu rządów prawa i problemach, z jakimi w tym zakresie borykają się ich kraje. W drugiej sesji (Shifting the Currents of Culture toward Liberty) paneliści zastanawiali się, jak budować narrację, aby postawy wolnościowe zawrzeć w codziennej kulturze. Jako że ideę wolności zawłaszczyły ruchy lewicowe (jako przykład podany został m.in. Che Guevara), próbowano odpowiedzieć na pytanie o to, jakie koncepcje powinni wykorzystywać liberałowie. Paneliści doszli do wniosku, że potrzeba słowa-kluczy, a całą ideę podsuwać artystom, reżyserom czy twórcom gier komputerowych.

W przemowie na zakończenie konferencji Juan José Daboub z Salwadoru mówił o tym, że trzeba patrzeć w przyszłość optymistycznie, wykorzystać wiedzę i szukać praktycznych rozwiązań w tej trudnej sytuacji. Zaznaczył, że organizacje takie jak Atlas Network są teraz bardzo potrzebne. Po jego przemowie ogłoszono zwycięzcę „2020 Latin America Liberty Award”. Nagrodę przyznano IDEAS Labs, think-tankowi z Kostaryki, za projekt #TicosConCorona. Inicjatywa ta miała na celu zwiększenie świadomości opinii publicznej na temat luksusowych emerytur, które w niektórych przypadkach wynosiły nawet 14 tys. dolarów miesięcznie i powodowały negatywne ekonomiczne konsekwencje w kraju. Dzięki wzmożonym działaniom IDEAS Labs w listopadzie 2019 r. kostarykańska legislatywa zatwierdziła ustawę, która obniżyła luksusowe emerytury dla ponad 4000 emerytów. W konkursie brały udział także meksykański think-tank México Evalúa z projektem „Transparency Index of Corporate Governance” oraz brazylijski Instituto de Estudios Empresariais (IEE) z książką Liberatarian Thoughts.

Ostatnim webinarium konferencji była otwarta rozmowa na temat nowych pomysłów i propozycji, które mogłyby pomóc we wzmocnieniu ruchu wolnościowego w Ameryce Łacińskiej. Podkreślono, że pozostało jeszcze wiele do zrobienia, aby wolnorynkowe idee były bardziej akceptowalne przez społeczeństwa w całej Ameryce Łacińskiej. W tym celu należy częściej korzystać z przestrzeni kultury popularnej. Rozmowy koncentrowały się na korzyściach, jakie płyną z liberalizmu dla krajów pogrążonych obecnie w chaosie wywołanym pandemią. Paneliści podkreślali, że najlepszym sposobem na rozwój i utrzymanie pokoju w Ameryce Łacińskiej są idee wolnościowe, a głównym celem zwiększenie stabilności krajów regionu.

Artykuł Liberalizm w czasach pandemii – podsumowanie Latynoamerykańskiego Forum Wolności pochodzi z serwisu Blog Obywatelskiego Rozwoju.

Wolnościowe wartości są często intuicyjne dla wielu młodych ludzi, którzy zmagają się z pogodzeniem indywidualizmu z najróżniejszymi, odgórnie narzucanymi, ideologiami. Podczas panelu zatytułowanego „Motywowanie pokolenia Milenium – czy ruch wolnościowy zyska poparcie nowej generacji?” w ramach Atlas Network Liberty Forum paneliści omawiali najlepsze strategie angażowania nowego pokolenia w ruch wolnościowy. Wśród panelistów znaleźli się: Gloria Álvarez z Movimiento Cívico Nacional (Gwatemala), Christiana Hambro z Institute of Economic Affairs (IEA) (Wielka Brytania), Milica Kostic z European Students for Liberty (Serbia) oraz Jared Meyer z Manhattan Institute for Policy Research (USA).

Christiana Habro z Institute of Economic Affairs (IEA) (Wielka Brytania); Jared Meyer z Manhattan Institute for Policy Research (USA); Milica Kostic z European Students for Liberty (Serbia); Gloria Álvarez z Movimiento Cívico Nacional (Gwatemala); moderator – dr. Gabriel Calzada, prezes Univeridad Francisco Marroquín.

Álvarez powiedziała, że osoby z pokolenia Milenium mają znacznie łatwiejszy dostęp do wiedzy niż jakiekolwiek inne pokolenia w historii. Mówiła również o potrzebie „przeniesienia pomysłów z „Ja, Ołówek” do realiów XXI wieku za pomocą  opowieści „Ja, iPhone””, wykorzystując miłość młodych ludzi do praktycznych technologii i zwiększając ich zrozumienia wzajemnych powiązań świata. Podkreśliła ona, jak często tematykę wolnościową można znaleźć w zaskakujących miejscach współczesnej popkultury, którą należy wykorzystywać do popularyzacji zdrowego rozsądku, praw jednostki, ograniczania roli państwa i wolności. Álvarez prowadzi serię sześciominutowych filmów Aprender Volando (z hiszp. Ucząc się latać), produkowanych przez argentyńskiego partnera Atlas Network Libertad y Progreso. Tematy filmów to m.in. populizm vs. konstytucyjna republika, ubóstwo i zależność od państwa oraz edukacja.

Hambro omówiła działania Institute of Economic Affairs (Wlk. Brytania) podejmowane w celu zmotywowania pokolenia Milenium, poprzez połączenie odpowiednich argumentów z właściwym przekazem i odbiorcami. Programy IEA są obecnie nakierowane na angażowanie uczniów poprzez rozmowy i czynne uczestnictwo w debatach a nie tylko wykłady. Aby utrzymać uwagę pokolenia Milenium, należy skupiać się na krótkich konwersacjach na tematy ekonomiczne, łączące je z tematami którymi młodzi ludzie w Wielkiej Brytanii są zainteresowani, np. piłką nożną. IEA prezentuje swoje pomysły uczniom szkół średnich w całej Wielkiej Brytanii także za pośrednictwem EA magazine.

Kostic przyznała, że „charakterystyka członków pokolenia Milenium różni się w zależności od miejsca”. Jest to szczególnie istotne dla takich grup jak European Students for Liberty, które pracują z młodymi ludźmi z różnych krajów, o różnych kulturach. Podczas swojego wystąpienia Milica Kostic skupiła się przede wszystkim na pragnieniach osób z pokolenia Milenium, którzy chcą być częścią zmian, szczególnie zmian społecznych. Źródłem ich satysfakcji jest nie tylko mówienie o ideach, ale też rzeczywiste praktyczne działania i uzyskiwania rezultatów, które prowadzą ku lepszej przyszłości.

Meyer, współautor książki „Disinherited: How Washington Is Betraying America’s Young”, przedstawił szereg sposobów kształtowania przekazu na temat wolności aby znalazł on zrozumienie wśród młodych ludzi. Według niego, „pokolenie Mileniumi nie boi się wielkości [państwa], ale nienawidzi nieefektywności”. Meyer zwrócił też uwagę, że pokolenie Milenium ceni sobie uczciwość, więc trzeba to wykorzystać w rozmowach o tym, jak rządowe programy odgórnie wybierają zwycięzców i przegranych w życiu gospodarczym oraz jak programy te traktują ludzi w zależności od ich powiązań politycznych. Jednym z praktycznych przykładów jest zwrócenie uwagi na to, że to rząd stoi między młodymi ludźmi a swobodnym korzystaniem z takich aplikacji jak Uber. Z takimi problemami pokolenie Milenium ma bowiem bezpośrednią styczność. Jak twierdzi Mayer istnieje wielu „Ubertarian”. Mayer zauważył, że wbrew temu co się twierdzi, ludzie z pokolenia Milenium nie są najbardziej socjalistyczną generacją, ponieważ nie oczekują od rządu, że powie Apple ile iPhone’ów może wyprodukować i jakie funkcje powinien on posiadać. Zasugerował on, że ruch wolnościowy powinien unikać używania politycznie nacechowanych pojęć takich jak „kapitalizm” czy „socjalizm”. Zamiast tego, korzystajmy z takich określeń jak „wolny rynek” vs. „kontrola rządu”, które są zasadniczo bardziej opisowe. „Jeśli jest jedna rzecz, której pokolenie Milenium naprawdę nienawidzą i jest to bycie kontrolowanym”, podkreślił Mayer.

Artykuł Komunikacja z pokoleniem Milenium – od „Ja, Ołówek” do „Ja, iPhone” pochodzi z serwisu Blog Obywatelskiego Rozwoju.

Prawo własności jest niezbędne dla rozwoju wolnych społeczeństw.  Dlatego podczas Liberty Forum 2015, zorganizowanego przez Atlas Network, odbyła się sesja „Prawa własności w akcji”. Uczestnicy konferencji usłyszeli od przedstawicieli trzech organizacji partnerskich Atlas Network o ich działaniach na rzecz ochrony prawa własności, zwłaszcza własności ziemi, w RPA, Indiach i Hondurasie.

Maria Mothupi (99 l.) w końcu otrzymała tytuł własności do nieruchomości, w której mieszka od 1982 r.

Eustace Davie z Free Market Foundation (FMF) (RPA), Barun Mitra z Liberty Institute (Indie) i Guillermo Peña Panting z Fundación Eléutera (Honduras) przybliżyli uczestnikom ewolucję prawa własności na przełomie tysięcy lat. Pokazali też w jaki sposób prawa te mogą być chronione w innowacyjny sposób, dzięki wykorzystaniu nowych technologii.

Davie przedstawił projekt reformy ziemskiej FMF „Khaya Lam”. „Khaya Lam” oznacza „mój dom”, a celem projektu jest uzyskanie prawa do posiadania domu dla czarnych mieszkańców RPA, którzy przez lata byli wyłączeni z systemu praw własności, w trakcie długiego reżimu apartheidu.

Ustawa ziemska z 1913 roku odebrała prawa czarnych mieszkańców RPA do posiadania ziemi w „białych strefach”, które pokrywały większość RPA, a rząd przywłaszczał sobie ich ziemie oraz domy. Ustawa ta została odrzucona w 1991 roku, ale rząd wciąż posiada większość domów z okresu apartheidu. Dużo gospodarstw domowych nie stać na opłaty z tego tytułu, a większość mieszkańców wciąż korzysta z wynajmu nieruchomości nie myśląc nawet o posiadaniu własnej nieruchomości.

Pilotaż projektu FMF ma miejsce w mieście Ngwathe – obszarze zamieszkałym przez osoby o niskich dochodach, z 43 proc. bezrobociem i 66 proc. odsetkiem osób żyjących w biedzie. Dzięki wsparciu finansowemu ze strony First National Bank, przedsiębiorców, osób prywatnych i farm, FMF zapewnia fundusze na pokrycie tytułów zbywalnej własności i wsparcie handlu ziemią. Szacuje się, że dzięki projektowi 20 tys. gospodarstw domowych otrzyma tytuł ziemski. Tysiące aktów własności zostały już przekazane lub są w trakcie realizacji. Davie podkreślił wagę prawa własności cytując Sir Johna Templetona, który powiedział: „ Prawo własności jest podstawą praw człowieka”. Dlatego to niezwykle ważne, że Liberty Forum poświęca czas właśnie na sesję poświęconą obronie praw własności, powiedział Davie.

Barun Mitra opisał batalię o prawa własności w Indiach nawiązując do opowieści pochodzącej z wcześniejszych generacji, „z nowożytnych czasów Mahabharata”. Opowiedział też o filmie dokumentalnym „Indie budzą się”, wydanemu przez partnera Atlas Network – Free to Choose Network. Opowiada on historię o tym, jak zrozumienie dla roli praw własności wzrosło przez ostatnie dwie dekady w Indiach, pozwalając na wzrost dobrobytu wśród wielu osób, które wcześniej pozostawały na marginesie społeczeństwa.

Organizacja Mitry, Liberty Institute, od la pracuje na rzecz prawa do własności ziem, które były wykorzystywane od wielu pokoleń prze mieszkańców plemiennych wiosek. Instytut pomógł przetworzyć obsłużyć roszczenia ziemskie 25 tys. rodzin dzięki stronie internetowej RightToProperty.org, która zawiera zdjęcia satelitarne wiosek oraz skargi zainteresowanych stron, pomagając w ten sposób rozwiązywać lokalne spory.

„W zasadzie  każdy zakątek Indii doświadczył nadużycia w zakresie wywłaszczenia”, powiedział Mitra. Jednak podobnie jak w starożytnej Grecji, ludzie w Indiach zaczęli zdawać sobie sprawę z ich możliwości politycznych, siły ich głosu. Było to manifestowane w kampanii, która miała na celu uznanie prawa zmarginalizowanych społeczności do ich ziemi i lokalnych zasobów, które są niezbędne do przeżycia wspólnoty.

Wagę praw własności i nowoczesnych technologii służących ich ochronie  podkreślał też Guillermo Peña Panting. Mówił on o tym, jak Fundación Eléutera wykorzystała technologię blockchain, która jest podstawą cyfrowej waluty bitcoin, do stworzenia zaszyfrowanego, rejestru ziemskiego w technologii peer-to-peer (p2p). Był to sposób do wyznaczenia i wzmocnienia prawa własności w Hondurasie.

Fundación Eléutera była partnerem Factorm – amerykańskiej organizacji wzorującej się na programach open source, aby zaprezentować nową alternatywę dla kieronictwa Institute of Property w Hondurasie, który kieruje krajowym scentralizowanym systemem  tytułów własności do ziemi.

Mechanizm blockchain, udoskonalony przez Fundación Eléutera, tworzy bardziej stabilne, zdecentralizowane metody uznania tytułu ziemskiego. Panting wskazał, że pomimo tego iż przeciętny mieszkaniec może nie wiedzieć jak ten system działa, ich praktyczne doświadczenia z tą technologią pokazują, że system jest skuteczny. Reuters pochwalił wprowadzenie technologii blockchain do zabezpieczenia prawa własności w maju br., a w październiku o wysiłkach Fundación Eléutera napisał The Economist.

„Po raz pierwszy od lat Honduras jest wspominany w zagranicznych mediach nie tylko jako kraj słynący z korupcji, śmierci, przemocy, karteli narkotykowych itp.”, powiedział Panting. Technologia blockchain może rozwiązywać realne, globalne problemy bardzo niskim kosztem i może być skopiowana gdziekolwiek na świecie.

Artykuł Prawa własności w akcji: w Hondurasie, Republice Południowej Afryki i Indiach. pochodzi z serwisu Blog Obywatelskiego Rozwoju.

Liberty Forum to także okazja do nagrodzenia tych osób i organizacji, które osiągnęły najbardziej spektakularne sukcesy na wolnościowym froncie, a także przyznania grant’ów dla najbardziej obiecujących projektów. Zwycięzcą tegorocznego konkursu Think Tank Shark Tank został Admir Čavalić z Bośni i Hercegowiny, który wygrane 25 tys. dolarów przeznaczy na organizację w Sarajewie festiwalu „Balkan’s Liberty Fest”. Celem tego wydarzania nie będzie wyłącznie promowanie wolnościowych idei, ale także wywarcie wpływu na kulturę, tak aby skuteczniej konkurować z ruchami etatystycznymi i kolektywistycznymi na poziomie emocji. Najważniejszą tegoroczna nagrodą w wysokości 100 tys. dolarów, przyznaną za wybitne osiągnięcia, była Templeton Freedom Award. Trafiła ona do amerykańskiego Acton Institute za film Poverty Inc. Ten niezwykle poruszający dokument oparty na ponad 200 wywiadach z przedstawicielami 20 krajów pokazuje nieskuteczność a często wręcz szkodliwość programów pomocowych oferowanych przez państwa rozwinięte dla krajów rozwijających się. Przekazywana, m.in. do krajów afrykańskich pomoc, przynosi przede wszystkim korzyści pomagającym a nie osobom, które pomocy potrzebują, niszcząc jednocześnie indywidualną przedsiębiorczość i kreatywność. Ten profesjonalnie zrealizowany i nagradzany film dokumentalny ma na celu zmianę opinii społeczeństw krajów bogatszych pokazując, że dotychczasowe formy wsparcia z udziałem rządów i współpracujących z nimi dużych organizacji, wymagają gruntownych zmian, w interesie wolności i godności mieszkańców krajów biedniejszych.

Niezwykle ciekawie wypada porównanie dwóch najciekawszych moim zdaniem paneli. W pierwszym swoimi wieloletnimi doświadczeniami dzielili się przedstawiciele uznanych think tank’ów tacy jak Ed Feulner (Heritage Foundation), Michel Kelly-Gagnon (Montreal Econonomic Institute), Darcy Olson (Goldwater Instittue), Cristian Larroulet (Centro de Emprendimiento e Innovación) i David Nott (Reason Foundation). Podkreślali jak ważne jest codzienne mierzenie skuteczności działania think tanków zarówno pod względem ilościowym jak i jakościowym. Uczestniczący w panelu Cristian Larroulet z Chile słusznie zauważył, że 90 proc. think tanku to tak naprawdę kapitał ludzki dlatego organizacje powinny starać się przyciągać najlepszych ludzi, którzy są jednocześnie przekonani do misji tych organizacji. Michel Kelly-Gagnon przypomniał także, że think tank to organizacja, która produkuje idee i dlatego powinna w swoich działaniach przypominać przedsiębiorstwa i korzystać, przede wszystkim w procesach zarządzania, z mechanizmów stosowanych w biznesie. W innym panelu wystąpili z kolei znacznie młodsi uczestnicy, którzy dyskutowali o tym jak think tanki powinny docierać do „pokolenia Milenium” (inaczej „Generacja Y, przede wszystkim osoby urodzone pomiędzy pierwszą poł. lat 80-tych i końcówką lat 90-tych). Jared Meyer (Manhattan Institute) podkreślał, że należy cały czas zestawiać wolny rynek z kontrolą polityków, ponieważ generacja Y nie lubi być kontrolowana. Jak zauważyła Gloria Álvarez z Gwatemali trzeba przekaz znany z historii „Ja, ołówek” (genialna opowieść „I, pencil” Leonarda E. Reada z FEE wykorzystana m.in. przez Miltona Friedmana w serialu „Free to Choose”, o fenomenie wolnego rynku na prostym przykładzie ołówka) zastąpić przekazem „Ja, iPhone”. Christiana Hambro z brytyjskiego Institute of Economic Affairs zaprezentowała narzędzia jakimi udaje im się docierać do „pokolenia Milenium” – dynamiczne konferencje z krótkimi wystąpieniami, poruszanie takich tematów jak ekonomia „Gry o Tron” czy skierowany do młodzieży licealnej EA Magazine. Z kolei Milica Kostić z Serbii przypominała, że „generacji Y” zależy na uczestnictwie w zmianie a więc działania na rzecz wolności i praworządności mogą im uczestnictwo w zmienianiu rzeczywistości umożliwić.

Nie mogło mnie też zabraknąć, jako Polaka, na prezentacji poświęconej sytuacji na Ukrainie. Yuliya B. Tychkivska (Bendukidze Free Market Center) podkreślała jak ważnym elementem mobilizacyjnym dla Ukraińców był Majdan, który był walką o przestrzeganie na Ukrainie europejskich wartości. Przyznała też, że Ukraina potrzebuje obecnie bardzo głębokich reform, a ich dotychczasowe tempo jest zdecydowanie zbyt wolne, co sprzyja m.in. utrzymaniu silnej kontroli oligarchów nad systemem polityczno-gospodarczym. „Przykład Ukrainy pokazuje, że brak reform albo wolne reformy służą oligarchizacji gospodarki” – powiedziała Yuliya Tychkivska. Kolejny ciekawy wykład miał miejsce podczas „Leonard Liggio Lecture”, podczas którego wystąpił Randy Barnett, amerykański prawnik zajmujący się m.in. ekonomiczną analizą prawa. Opowiedział on m.in. o swojej najnowszej książce „Our Republican Constitution: Securing the Liberty of „We the People””. Barnett porównuje w niej republikańską i demokratyczną konstytucję. Nie chodzi tu jednak o nazwy dwóch największych amerykańskich partii, ale o zbiór wartości, z którymi wiążą się te dwie interpretacje najważniejszego aktu prawnego w USA. W przypadku konstytucji demokratycznej lud (z ang. the people) rozumiany jest jako byt grupowy, mający pewną kolektywną, wyrażaną wspólnie i większościowo wolę. Z kolei konstytucja republikańska, która zdaniem autora jest bliska idei Ojców Założycieli Stanów Zjednoczonych, to wizja w której lud jest przede wszystkim zbiorem jednostek (z ang. we the people as individuals) a priorytetem konstytucji jest obrona ustalonego porządku prawnego, wolności jednostek i rządów prawa.

Liberty Forum to także wiele innych paneli, spotkań (w tym niekonwencjonalna metoda spotkań dyskusyjnych i pracy wspólnej nad projektami pod nazwą „un-conference”), przemówień i nagród (m.in. konkurs John Blundell Elevator Pitch oraz wyniki konkursu filmowego „Lights, Camera, Liberty!”). Całość zwieńczyła wspomniana już „Freedom Dinner”. Toast do wolności wygłosiła podczas kolacji Yuliya Tychkivska i był to przede wszystkim toast za wolną i praworządną Ukrainę. Z kolei głównym mówcą podczas kolacji był amerykański wolnościowy politolog Charles Murray. Podkreślał on, że jednym ze sposobów walki ze szkodliwymi i nadmiernymi państwowymi regulacjami jest aktywny sprzeciw i niestosowanie się do tych regulacji. Jeżeli w takim obywatelskim sprzeciwie udział wezmą miliony, biurokraci nie nadążą ze ściganiem i oskarżaniem wszystkich protestujących. Na zakończenie kolacji odbyła się też licytacja egzemplarza książki Ayn Rand „Atas zbuntowany”, który należał do zmarłego w 2014 r. Leonarda Liggio. Aukcję kwotą $10,000 wygrał Gerry Ohrstrom, a środki trafią na wsparcie projektów Atlas Network.

Artykuł Jak skuteczniej walczyć o wolność – relacja z Liberty Forum 2015 pochodzi z serwisu Blog Obywatelskiego Rozwoju.