Źródło: Atlas Network

W dniach 27–28 maja 2020 r. odbyło się Latynoamerykańskie Forum Wolności (Latin America Liberty Forum), organizowane przez Centrum Ameryki Łacińskiej, które jest częścią amerykańskiego think tanku Atlas Network. Pierwotnie spotkanie miało odbyć się w mieście Meksyk, lecz ze względu na obecną sytuację na świecie konferencję przeniesiono  do Internetu. Tematem przewodnim była obecna sytuacja związana z COVID-19 i to, jak pandemia wpłynęła na kraje regionu – nie tylko na służbę zdrowia i funkcjonowanie społeczeństw, lecz także na reformy gospodarcze i zmiany rządów. Cała konferencja odbyła się po hiszpańsku i wzięło w niej udział ponad 100 uczestników z 17 organizacji partnerskich Atlas Network.

Motywem przewodnim konferencji był opublikowany 16 kwietnia artykuł z cyklu Bello w tygodniu „The Economist” pt. Migające światło liberalizmu w Ameryce Łacińskiej (oryg. The flickering light of liberalism in Latin America). Autor na początku krótko przypomina w nim historię liberalizmu w Ameryce Łacińskiej, zwracając uwagę na jego importowany z Europy i USA charakter oraz próby dostosowania go do sytuacji w regionie, w którym duży wpływ wywierał Kościół katolicki. Podaje także jego dwie współczesne słabości – utożsamianie liberalizmu z bezdusznym „neoliberalizmem” i konserwatystami, którzy nie dopuszczają do zmniejszenia korzystnych dla nich nierówności, oraz brak nowego pokolenia liderów, którzy zaangażowaliby się w świat polityki. Zaznacza jednak, że to właśnie liberalizm jest najlepszym rozwiązaniem, aby zapewnić mieszkańcom Ameryki Łacińskiej to, czego potrzebują, m.in. wymiaru sprawiedliwości kontrolującego rządzących, równości szans czy lepszych usług publicznych po przystępnych kosztach fiskalnych. Na koniec zaznacza, że za sprawą pandemii COVID-19 wszystkie te rzeczy stają się jeszcze pilniejsze, i oświadcza, że „powinien to być czas latynoamerykańskiego liberalizmu”.

Konferencję zainicjowało wystąpienie Roberto Salinasa Leóna, dyrektora Centrum Ameryki Łacińskiej Atlas Network, który w swojej wypowiedzi rozpoczął dyskusję na temat przyszłości państw regionu w związku z pandemią COVID-19 i tego, jak wpłynie ona na wolność, a w szczególności na nieuniknione w tym trudnym okresie zmiany ekonomiczne i polityczne.

Następnie Salinas oddał głos trzem przedstawicielom latynoamerykańskich organizacji wolnościowych, aby opowiedzieli o tym, jak ich kraje stawiają czoła obecnej sytuacji. Wystąpili Ignacio Munyo z urugwajskiego Centro de Economía, Sociedad y Empresa, Gabriela Calderón de Burgos z ElCato.org z Ekwadoru oraz Manuel Molano z meksykańskiego Instituto Mexicano para la Competitividad. Gabriela Calderón de Burgos podkreśliła, że w Ekwadorze informacje na temat radzenia sobie przez państwo z pandemią i sytuacją społeczną w kraju podawane w mediach i szerzone przez establishment nie są wiarygodne i różnią się od rzeczywistości widocznej na co dzień. Zaznaczyła, że w porównaniu do miast ludzie mieszkający na wsi nie potrafią sprostać trudnej sytuacji. Wskazała, że obecne warunki są dobrą okazją do wyeliminowania zbędnych przepisów, które tylko utrudniają rozwój sektora prywatnego w kraju. Natomiast Manuel Molano zaznaczył, że odpowiednia opieka zdrowotna nie jest możliwa w zmagającej się z trudnościami gospodarce. W trakcie rozmowy podkreślono, że tak jak w innych krajach świata nikt nie wie, jaka polityka jest najbardziej odpowiednia w walce z COVID-19, jednak liberalne demokracje mają lepsze możliwości do walki z wirusem, ponieważ są lepiej poinformowane. W krajach Ameryki Łacińskiej istnieje problem wiarygodności informacji – państwa nie podają prawdziwych informacji na temat liczby zachorowań i zgonów, żeby lepiej wypaść w oczach społeczności międzynarodowej. Podczas panelu zaproponowano też zdecentralizowanie usług zdrowotnych, aby zakupy niezbędnego wyposażenia medycznego nie były planowane odgórnie.

Podczas panelu Powerful Pivots during a Pandemic zaprezentowane zostały trzy projekty partnerskich think tanków, odpowiadające na potrzeby związane z kryzysem COVID-19. Pierwszy, zaprezentowany przez Guillermo Peñę z Fundación Eléutera z Hondurasu, proponuje trzyetapową kampanię, która koncentruje się na zmniejszeniu barier regulacyjnych dla małych firm, wprowadzeniu opcji e-administracji w celu ograniczenia biurokracji oraz usprawnieniu sektora opieki zdrowotnej. Drugi, zaprezentowany przez Fernandę Ballesteros z México Evalúa, wykorzystuje media społecznościowe, aby skupić się na sposobach usprawnienia opieki zdrowotnej i przepisów dotyczących biznesu, które mogą zakłócać ożywienie gospodarcze w Meksyku. Ostatni projekt, przedstawiony przez Alejandro Bongiovanniego z argentyńskiego Fundación Libertad, proponuje nowe urządzenie do śledzenia COVID-19, które wykorzystywałoby ogólne dane ekonomiczne i dotyczące opieki zdrowotnej. Posłużyłoby ono do opracowania HEAL Index (Health, Economy and Liberty).

Podczas ostatniego panelu tego dnia Robert Salinas rozmawiał z Álvaro Vargas Llosą, synem znanego peruwiańskiego pisarza Mario Vargasa Llosy i ekspertem w Fundación Internacional para la Libertad. Rozmowa dotyczyła tego, jak państwa na całym świecie zareagowały na pandemię. Rozmówcy zwrócili uwagę na autorytarne zapędy wielu rządów, większą aktywność populistów z prawej i lewej strony politycznej barykady oraz spowodowane tym zahamowanie inwestycji. Vargas Llosa pochwalił tych światowych liderów, którzy powstrzymali się od atakowania swobód obywatelskich i gospodarczych, oraz optymistycznie ocenił rolę odgrywaną przez ruch wolnościowy w przyszłości, gdy kraje wyjdą z izolacji.

Pod koniec spotkania głos zabrała Edna Jaime, dyrektor México Evalúa, zwracając uwagę na rolę think tanków w kształtowaniu dyskusji na temat polityki i wyrażając nadzieję, że sposobem na rozwój gospodarki w Meksyku i na całym świecie będzie polityka oparta na rzetelnych badaniach i wiarygodnych danych.

Kolejny dzień konferencji poświęcony był przede wszystkim temu, jak skutecznie komunikować i przekazywać idee liberalne, aby zostały one wykorzystane do poprawy życia w regionie.

Na temat Wenezueli, która w ostatnich latach doświadcza gospodarczej katastrofy i politycznego chaosu, wypowiedziała się Maria Corina Machado, była członkini wenezuelskiego Zgromadzenia Narodowego i kandydatka na prezydenta w 2012 r. W jej opinii Wenezuelczycy zdają sobie sprawę, że źródłem problemów kraju są porażki rządu, dlatego istnieje realna szansa na wzmocnienie instytucji liberalnych w całym kraju. Po wystąpieniu Machado odbyła się dyskusja, w której wzięli udział Gonzalo Schwarz z amerykańskiego Archbridge Institute, Axel Kaiser z chilijskiej Fundación para el Progreso oraz Ricardo Gomes z brazylijskiego Red Liberal de América Latina. W trakcie rozmowy zwrócono uwagę na najważniejsze problemy regionu, czyli brak rzetelnych danych i dezinformację, nadmierną ilość wprowadzanych regulacji, ograniczenia wolności, biurokrację oraz brak odpowiedniej opieki zdrowotnej. Gonzalo Shwarz podkreślił, że do tego, aby region się rozwijał, niezbędny jest liberalizm.

W trakcie kolejnego panelu (Prosperity Solutions in a post-COVID World) uczestnicy rozmawiali o sposobach rozpowszechniania idei liberalnych. Wśród pomysłów znalazło się wykorzystanie narzędzi cyfrowych, mediów społecznościowych oraz tworzenie filmików i grafik.

Następnie odbyły się dwie równoległe sesje. W pierwszej (Liberal Democracy in Crisis) Antonella Marty z Atlas Network i pozostali paneliści skupili się na odbudowywaniu rządów prawa i problemach, z jakimi w tym zakresie borykają się ich kraje. W drugiej sesji (Shifting the Currents of Culture toward Liberty) paneliści zastanawiali się, jak budować narrację, aby postawy wolnościowe zawrzeć w codziennej kulturze. Jako że ideę wolności zawłaszczyły ruchy lewicowe (jako przykład podany został m.in. Che Guevara), próbowano odpowiedzieć na pytanie o to, jakie koncepcje powinni wykorzystywać liberałowie. Paneliści doszli do wniosku, że potrzeba słowa-kluczy, a całą ideę podsuwać artystom, reżyserom czy twórcom gier komputerowych.

W przemowie na zakończenie konferencji Juan José Daboub z Salwadoru mówił o tym, że trzeba patrzeć w przyszłość optymistycznie, wykorzystać wiedzę i szukać praktycznych rozwiązań w tej trudnej sytuacji. Zaznaczył, że organizacje takie jak Atlas Network są teraz bardzo potrzebne. Po jego przemowie ogłoszono zwycięzcę „2020 Latin America Liberty Award”. Nagrodę przyznano IDEAS Labs, think-tankowi z Kostaryki, za projekt #TicosConCorona. Inicjatywa ta miała na celu zwiększenie świadomości opinii publicznej na temat luksusowych emerytur, które w niektórych przypadkach wynosiły nawet 14 tys. dolarów miesięcznie i powodowały negatywne ekonomiczne konsekwencje w kraju. Dzięki wzmożonym działaniom IDEAS Labs w listopadzie 2019 r. kostarykańska legislatywa zatwierdziła ustawę, która obniżyła luksusowe emerytury dla ponad 4000 emerytów. W konkursie brały udział także meksykański think-tank México Evalúa z projektem „Transparency Index of Corporate Governance” oraz brazylijski Instituto de Estudios Empresariais (IEE) z książką Liberatarian Thoughts.

Ostatnim webinarium konferencji była otwarta rozmowa na temat nowych pomysłów i propozycji, które mogłyby pomóc we wzmocnieniu ruchu wolnościowego w Ameryce Łacińskiej. Podkreślono, że pozostało jeszcze wiele do zrobienia, aby wolnorynkowe idee były bardziej akceptowalne przez społeczeństwa w całej Ameryce Łacińskiej. W tym celu należy częściej korzystać z przestrzeni kultury popularnej. Rozmowy koncentrowały się na korzyściach, jakie płyną z liberalizmu dla krajów pogrążonych obecnie w chaosie wywołanym pandemią. Paneliści podkreślali, że najlepszym sposobem na rozwój i utrzymanie pokoju w Ameryce Łacińskiej są idee wolnościowe, a głównym celem zwiększenie stabilności krajów regionu.

Artykuł Liberalizm w czasach pandemii – podsumowanie Latynoamerykańskiego Forum Wolności pochodzi z serwisu Blog Obywatelskiego Rozwoju.